Het runnen van een groot familiebedrijf gaat niet altijd over rozen, blijkt als je kijkt naar onze Oosterburen.
Achter het succes van klinkende namen als Adidas en Volkswagen gaan diepgewortelde familievetes schuil.
Het laatste nieuws rond zo’n vete is de splitsing van het moederbedrijf van Dr. Oetker, van de befaamde bakproducten. De erfgenamen kunnen niet langer door één deur, dus moeten het er twee worden.
En zo zijn er wel meer familieruzies die al dan niet hebben geleid tot een splitsing van Duitse bedrijven. Business Insider behandelt 5 roemruchte voorbeelden.
Het succes van grote, Duitse familiebedrijven blijkt vaak gepaard te gaan met al even grote vetes tussen de familieleden. Bij Dr. Oetker heeft de onenigheid tussen de acht Oetker-kinderen zelfs geleid tot een splitsing van de onderneming.
Na jarenlange hommeles over de koers van het bedrijf werd donderdag bekendgemaakt dat een van Duitslands grootste familieconcerns wordt opgesplitst.
Dr. Oetker, dat veel meer activiteiten behelst dan alleen bakproducten, en vorig jaar goed was voor een omzet van ruim 7 miljard euro, wordt verdeeld tussen de twee strijdende kampen.
Het ene kamp krijgt wijndochter Henkell & Co, de bakkersproducten van Martin Braun, de chemiefabriek in Budenheim, enkele hotels en de kunstcollectie van Rudolf-August Oetker, de wijlen vader van het ruziënde kroost die het bedrijf groot maakte.
De activiteiten waar het meeste geld mee wordt verdiend, levensmiddelen zoals diepvriespizza's, pudding en bieren, komen in handen van zijn bloedjes in het andere kamp. Naar verwachting is de scheiding dit jaar nog een feit.
Het doet denken aan supermarktconcern Aldi dat door een vete tussen broers opgesplitst werd tussen Aldi Nord en Aldi Süd, maar nu vanwege hevige concurrentie waarschijnlijk toch weer samensmelt.
En zo zijn er wel meer grote, Duitse familiebedrijven waarvan de familieleden met elkaar in de clinch liggen. Business Insider neemt hieronder vijf spraakmakende vetes onder de loep. Bij deze bedrijven was of is er hevige bonje:
1. Adidas/Puma: de breuk tussen de gebroeders Dassler in 1948 is tot op de dag van vandaag voelbaar
Een van de bekendste Duitse familievetes is die tussen Rudolf en Adolf Dassler. Oorspronkelijk werkten beide broers samen aan sportschoenen die twee strepen als handelsmerk hadden. De Dasslers stichtten in 1919 hun sportschoenenfabriek Geda, de afkorting van Gebrüder Dassler.
Internationaal maakten ze naam door de prestaties van Jesse Owens, die op Dassler-schoenen voor de ogen van Adolf Hitler vier keer goud won tijdens de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog produceerde het concern jaarlijks 200.000 sportschoenen. Tijdens de oorlog leverden ze schoenen aan het Duitse leger.
De breuk kwam in 1948. De exacte reden is onduidelijk, maar vermoedelijk speelde de oorlog hierbij een rol. Rudolf kreeg een oproep voor militaire dienst en vermoedde naar verluidt dat Adolf en zijn vrouw hierachter zaten om hem weg te werken.
In 1948 richtte hij Ruda op, een samentrekking van zijn voor- en achternaam. Nog datzelfde jaar veranderde hij de bedrijfsnaam in Puma Schuhfabrik, met als logo de springende roofkat. Een jaar later startte Adolf Adidas.
De broedertwist verdeelt tot op de dag van vandaag Herzogenaurach, waar Puma en Adidas zijn gevestigd. Business Insider bezocht in 2018 het Duitse stadje en zag hoe de rivaliteit tussen beide sportkledingbedrijven nog altijd terug te zien is in het dagelijks leven.
2. Aldi: ruzie over koers van het bedrijf en een kwistige schoondochter
Supermarktprijsvechter Aldi is al decennialang gesplitst in twee bedrijven: Aldi Nord en Aldi Süd. Ook hier ligt een broedertwist aan ten grondslag. In 1946 namen Karl en Theo Albrecht de kruidenierswinkel van hun moeder in het Duitse Essen over.
Ze bouwden dat uit tot een keten van goedkope supermarkten onder de naam Aldi. Dat staat voor Albrecht Discounter. In 1961 kregen de broers ruzie. De populaire mythe is dat Karl en Theo het oneens waren over de verkoop van sigaretten in de winkel: Theo wil dat wel, Karl niet.
Business Insider Deutschland dook in de geschiedenis van Aldi en concludeerde dat er meer speelde tussen de Albrecht-broers. Ze hadden een verschillende visie op hoe het bedrijf te leiden. Vanaf 1961 richt Karl zich met Aldi Süd op Zuidwest-Duitsland, de VS, het VK, Australië en Oost-Europa. Theo bouwt Aldi Nord verder uit in Noord-Duitsland, West-Europa en Zuid-Europa.
Theo overleed in 2010 en zijn broer Karl vier jaar later. Daarna ontstond er een nieuwe vete tussen Cäcilie Albrecht, de weduwe van Theo, en haar schoondocher Babette die miljoenen van het familievermogen over de balk zou het smijten. Daarover worden door beide kampen al jaren rechtszaken gevoerd.
Inmiddels zijn er plannen om beide bedrijven weer samen te voegen. Daarmee moet Aldi beter in staat zijn om de concurrentie aan te gaan met andere discounters als Lidl, Edeka en Rewe.
3. Volkswagen: de rivaliteit binnen de familie Porsche-Piëch
De geschiedenis van de Volkswagen Groep wordt gekleurd door de extreem complexe verhoudingen en interne rivaliteit van de familie Porsche-Piëch. Om het enigszins eenvoudig te houden. De grondlegger van automerk Porsche was Ferdinand Porsche (1875-1951). Die had een zoon (Ferdinand Anton) en een dochter (Louise Hedwig).
Vanaf de tweede helft van de vorige eeuw ontstond er een aanhoudende spanning tussen afstammelingen van Ferdinand Anton, die de naam Porsche bleven dragen, en de afstammelingen van Louise Hedwig, die getrouwd was met Anton Piëch.
Eén van de meest markante figuren in dit gezelschap was de in 2019 overleden Ferdinand Piëch, zoon van Louise Hedwig en kleinzoon van Ferdinand Porsche. Ferdinand Piëch klom op bij automerk Audi en werd later bestuursvoorzitter van het Volkswagen-concern. Hierbij botste Piëch regelmatig met zijn neven en nichten van de Porsche-tak van de familie.
In 2008 probeerde de toenmalige CEO van autobedrijf Porsche, Wendelin Wiedeking, met behulp van de Porsche-familie het veel grotere Volkswagen over te nemen. Dat plan mislukte en leidde in 2009 tot een omgekeerde overname van autobedrijf Porsche door de Volkswagen Groep.
Porsche werd als automerk een dochter van Volkswagen, maar het gevolg van de overname was wel dat de Porsche-Piëch familie een belang kreeg van 31 procent in Volkswagen Groep en controle kon uitoefenen via 53 procent van de stemrechten.
Met het overlijden van Ferdinand Piëch lijkt de interne rivaliteit binnen de Porsche-Piëch familie te zijn geluwd. Wel gaan er stemmen op om Porsche als automerk weer af te splitsen van het Volkswagen-concern. Het idee is om Porsche een eigen beursnotering te geven. Hierbij zou de familie Porsche-Piëch het controlerende belang in Volkswagen kunnen opgeven in ruil voor een aanzienlijk belang in een opnieuw zelfstandig Porsche.
Echter er zijn veel partijen die met zo’n deal akkoord moeten gaan: naast de Porsche-Piëch familie is er ook de deelstaat Nedersaksen die een belang heeft in Volkswagen Groep. En het management en vakbonden hebben eveneens een flinke vinger in de pap bij Volkswagen.
4. Opvolgingsstrijd bij Lidl: 81-jarige patriarch Dieter Schwarz grijpt in
De oprichter van de Duitse discounter Lidl is met afstand de rijkste Duitser. Het vermogen van de 81-jarige Dieter Schwarz werd afgelopen jaar op zo’n 42 miljard euro geschat. Officieel heeft Schwarz al sinds 1999 niet meer de dagelijkse leiding bij de Schwarz Gruppe waar Lidl onder valt. Maar op de achtergrond heeft hij de boel altijd scherp in de gaten gehouden.
De internationale expansie van Lidl heeft de afgelopen decennia vorm gekregen onder leiding van CEO Klaus Gehrig. Afgelopen jaar steeg de omzet van Lidl met bijna 10 procent naar ruim 96 miljard euro. Begin deze maand kondigde de Schwarz Gruppe echter onverwachts aan dat Gehrig vervroegd opstapt.
Volgens Duitse media ligt hier een opvolgingsstrijd aan ten grondslag. De oude patriarch Schwarz en zijn ex-CEO Gehrig zouden andere voorkeuren hebben gehad voor de opvolging van Gehrig. Die laatste heeft moeten buigen en Schwarz heeft sinds begin deze maand op 81-jarige leeftijd tijdelijk weer een actieve rol op zich genomen.
Inmiddels is de kogel door de kerk: de beoogde nieuwe CEO van Lidl is opmerkelijk genoeg een Amerikaan. Kenneth McGrath, die nu leiding geeft aan de Amerikaanse discounter Save-a-Lot, moet vanaf 1 oktober aan de slag gaan op het hoofdkantoor van Lidl in Duitsland. Dan kan Dieter Schwarz weer van een afstandje volgen of de zaken zich naar zijn zin ontwikkelen.
5. Dr. Oetker: kinderen van 'puddingkoning' kunnen niet met elkaar overweg
Rudolf-August Oetker (spreek uit: Utker') geldt als het icoon van het Duitse Wirschaftswunder. In 1944 komt hij aan het roer van het familiebedrijf te staan dat is opgericht door zijn opa, de apotheker Dr. August Oetker die naar verluidt met meelmengsels experimenteerde tot hij bakpoeder uitvond.
Kleinzoon Oetker die ook wel aangeduid wordt met RAO bouwde het bedrijf in bakproducten uit tot een conglomeraat actief in onder meer de scheepvaart, chemische industrie, hotels en logistiek. Toen de 'puddingkoning' in 2007 op 90-jarige leeftijd overleed, bleek dat het tussen zijn acht kinderen uit drie huwelijken maar niet wilde boteren.
Ze zijn geboren tussen 1940 en 1979. Tussen de halfbroers- en zussen zit soms 40 jaar leeftijdsverschil.
Elk kind kreeg 12,5 procent van de miljardenonderneming in bezit, maar ze konden het niet eens worden over de strategie. Dat leidde tot een strijd tussen het kamp van August Oetker (77), de oudste zoon uit het tweede huwelijk, en het Alfred Oetker (52), de oudste zoon uit het derde huwelijk.
,"Alleen als de strijd nog tientallen jaren aanhoudt, zal die gevolgen hebben voor ons bedrijf", zei August Oetker in 2014 als voorzitter van de Raad van Bestuur van Oetker Groep. In die hoedanigheid weigerde hij halfbroertje Alfred tot twee keer toe te promoveren - een keer ten gunste van zijn volle broer Richard. Dit was tegen de wens van hun vader, waardoor het conflict hoog is opgelopen.
De bedrijfsonderdelen waar Dr. Oetker van bekend is en waarmee het meeste geld wordt verdiend, zoals diepvriespizza's en pudding, gaan naar de groep van August Oetker, waartoe Richard en Philip Oetker behoren, net als Rudolf Louis Schweizer, Markus von Luttitz en Ludwig Graf Douglas, de kinderen en kleinkinderen uit de eerste twee huwelijken van Rudolf-August.
Het kamp van Alfred met Carl Ferdinand en Julia Johanna Oetker, de drie kinderen uit het derde huwelijk van RAO, krijgt de wijnen van Henkell & Co., de chemiefabriek in Budenheim en de Oetker Hotel Management Company, plus een kunstcollectie van hun vader.
[activecampaign form=30]